برنامه ریزی تحصیلی سبب می‌شود افراد راه رسیدن به اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت تحصیلی خود را روشن کنند. رسیدن به موفقیت تحصیلی، نیازمند مطالعه مستمر و البته برنامه ریزی شده است. یک برنامه ریزی درست، اصولی و منسجم می‌تواند مسیرتان را در رسیدن به موفقیت تحصیلی آسان کند؛ چراکه برنامه ریزی مسیر رسیدن به هدف را هموار می‌نماید. برنامه ریزی کردن، باعث مشخص شدن الویت هر درس می‌شود و فرد با پیروی از برنامه خود دروس مهم‌تر را بیشتر و در بازه‌های زمانی پی در پی مطالعه و مرور می‌کند. از مهم‌ترین ویژگی‌های یک برنامه ریزی تحصیلی خوب این است که متناسب با توانایی‌ها و توانمندی‌های دانش آموز طراحی شده باشد تا او بتواند از آن پیروی کند. در ادامه روش‌های هوشمندانه نوینی را در جهت کسب نتیجه دلخواه آورده‌ایم.

منبع : برنامه ریزی تحصیلی

برنامه ریزی تحصیلی

بسیاری از دانش آموزان در طول تحصیل و یا مطالعه برای کنکور سراسری، از اهمیت و جایگاه برنامه ریزی برای رسیدن به اهداف تحصیلی آگاه هستند و سعی می‌کنند برای مطالعه دروس، برنامه ریزی داشته باشند.

در این میان دانش آموزانی هستند که با مطالعه دروس مطابق با برنامه ریزی که دارند، موفق می‌شوند. اما دانش آموزانی نیز هستند که به برنامه‌شان پایبند نیستند و پس از مدتی مجدد دچا بی‌برنامگی می‌شوند.

در واقع دانش آموزانی که از برنامه اصولی و درستی برای مطالعه درس‌های خود استفاده نمی‌کنند، پس از گذشت مدت کوتاهی از یک برنامه سخت و با بازه‌های زمانی مطالعاتی طولانی خسته می‌شوند. 

همواره در نظر داشته باشید که افراد و دانش آموزان مختلف، دارای توانمندی‌های مطالعاتی متفاوتی نیز هستند. بنابراین برنامه ریزی درسی و تحصیلی در وهله اول باید متناسب با توانایی‌های دانش آموز طراحی شده باشد. نباید در ابتدای مسیر از خودتان توقع داشته باشید که روزانه ساعات زیادی را به مطالعه بپردازید؛ در حالی که قبل از این ساعت مطالعه شما محدود بوده است.

برنامه تحصیلی باید منعطف طراحی گردد، یعنی هم دارای ساعات مطالعه دروس، هم دارای ساعاتی برای تفریح و سرگرمی، استراحت، بودن در کنار خانواده و دوستان نیز باشد. 

مطمئن باشید اگر یکبار برنامه ریزی تحصیلی مناسب با توانایی‌ها و شرایط زندگی خود را امتحان کنید، همواره ترجیح‌تان این است که برای نظم‌دهی به زندگی خود از برنامه ریزی استفاده کنید. 

اصول برنامه ریزی تحصیلی

همانطور که اشاره کردیم اگر برنامه ریزی تحصیلی اصولی نباشد و متناسب با توانایی‌های شخصی فرد نوشته نشده باشد، نمی‌تواند شما را به هدف برساند. در واقع باعث دلزدگی و بی‌انگیزه شدن دانش آموز می‌گردد و او در نهایت ترجیح می‌دهد که از برنامه ریزی تحصیلی پیروی نکند.

حتی اگر شما بر این اعتقاد هستید که مشاور تحصیلی می‌تواند برای شما برنامه ریزی کند، سعی کنید در چند جلسه راجب روحیات، ویژگی‌های اخلاقی و عادات خود با مشاورتان صحبت کنید تا او بتواند برنامه مناسب با ویژگی‌های شخصیتی شما را طراحی کند.

در ادامه این مطلب قصد داریم به اصول اولیه و اصلی برنامه ریزی تحصیلی بپردازیم. رعایت این اصول در طراحی و تنظیم یک برنامه ریزی تحصیلی به شما کمک می‌کند تا یک برنامه درسی ایده‌آل برای خود داشته باشید. برای کسب اطمینان از درستی مسیرتان از مشاوره تحصیلی استفاده کنید.

1- برنامه ریزی تحصیلی دقیق داشته باشید

برخی از دانش آموزان، افکاری را که در سر دارند و قبل از خواب به آن فکر می‌کنند را به عنوان برنامه‌ریزی تلقی می‌کنند. برنامه‌ریزی زمانی اجرا می‌شود که دقیق و روشن باشد. 

به این معنی که دانش آموز باید اقدام به نوشتن و طراحی برنامه‌ای تحصیلی کوتاه‌مدت و بلندمدت کند. بنابراین اگر قصد دارید برنامه‌ریزی تحصیلی داشته باشید، ابتدا با خودتان مشخص کنید قرار است چه دروسی را مطالعه کنید و چه میزان برای مطالعه آن‌ها زمان دارید؛ سپس متناسب با زمانی که در اختیار دارید برنامه ماهانه، هفتگی و روزانه خود را تعیین کنید.

2- مشخص کردن اولویت ها در برنامه ریزی تحصیلی 

زمانی که لیست دروسی که در طی یک روز، یک هفته و یک ماه را فهرست کردید؛ حالا نوبت مشخص کردن الویت‌ها است. در واقع شما در این مرحله باید دروسی که برای مطالعه کردن دارای الویت بالایی هستند را مشخص کنید.

ممکن است در یک درسی ضعیف باشید و برای یادگیری آن درس نیاز به مطالعه بیشتری داشته باشید و یا درسی را از شروع نیمسال تحصیلی مطالعه نکرده باشید و حالا با کوهی از دروس عقب افتاده و تلمبار شده مواجه باشید. 

متناسب با شرایطی که دارید، دروس با الویت بالاتر را مشخص کنید تا زمانی که قرار است به هر درس زمانی را اختصاص دهید، به آ‌ن‌ها زمان بیشتری بدهید و در وقت مناسبی دروس با الویت بالاتر را مطالعه کنید.

3- طراحی جدول زمان بندی

برای اینکه هر درس را در زمان مناسب خود مطالعه کنید، باید آن را در جای درست و در یک جدول زمان بندی شده قرار دهید. همینطور این جدول باعث مرتب سازی ذهن شما نیز خواهد شد. چراکه با استفاده از آن در هر ساعتی می‌دانید که باید چه کاری را انجام دهید. 

یک جدول زمانبدی متناسب و مختص خودتان طراحی کنید. در این جدول زمانبدی ساعات را متناسب با زمان بیدار شدن از خواب، زمان غذا خوردن، سرگرمی و … تعیین کنید.

اگر زمانبدی کردن روزها برای‌تان سخت است، می‌توانید از دفترهای برنامه ریزی که اغلب جدول کشی شده و در بازار موجود هستند، تهیه و استفاده کنید.

4- مشخص کردن منابع و اهمیت مطالعه هر درس 

بدیهی است که شما برای عمل کردن به برنامه ریزی تحصیلی خود، ممکن است به برخی منابع مطالعاتی و ابزارها نیاز داشته باشید. 

بنابراین قبل از اینکه برنامه‌ریزی که طراحی کرده‌اید را شروع کنید؛ ابتدا منابع کمک آموزشی مناسبی را برای مطالعه کردن، حل سوالات تشریحی و تستی تهیه کنید. اگر برای یادگیری نیازمند دیگر ابزارها همچون فیلم‌ها و دیگر منابع آموزشی نیز هستید، آن‌ها تهیه کرده و استفاده کنید.

5- تهیه لیستی از دروس ساده‌تر و دشوارتر

برای هر دانش آموزی متناسب با استعدادها و توانایی‌هایی که دارد، برخی دروس آسان و برخی سخت‌تر هستند. 

سعی کنید در برنامه‌ریزی تحصیلی که طراحی می‌کنید، این نکته را در نظر داشته باشید که برای هر درسی متناسب با سختی و راحتی که دارند، زمان مناسب را اختصاص دهید. حتی می‌توانید در ابتدای برنامه‌ریزی، دروس آسان‌تری که جزو دروس نقاط قوت شما است را مطالعه کنید تا انگیزه برای خواندن دروس سخت‌تر را داشته باشید.

6- اختصاص زمانی برای فعالیت‌های غیردرسی

اینکه بخواهید با یک برنامه‌ریزی تحصیلی، بی وقفه تمامی دروستان را بخوانید، مطمئنا انتخاب درستی نخواهد بود. 

سعی کنید در میان مطالعه درس‌هایتان، زمانی‌هایی را برای فعالیت‌های غیر درسی و پرداختن به سرگرمی‌ها اختصاص دهید و به کارهای مورد علاقه تان بپردازید. 

انجام فعالیت‌های غیر درسی، سبب می‌شود شما انرژِی و انگیزه لازم را برای بازگشت مجدد به برنامه‌ درسی به دست آورید.

7- اختصاص فرصتی به جبران عقب افتادگی از برنامه

ممکن است در زندگی‌تان برخی اتفاقات به صورت غیر منتظره اتفاق بیافتد و از مطالعه برخی دروس عقب بمانید. حتما سعی کنید در جدول زمانبدی که تنظیم کرده‌اید، زمان‌هایی را نیز به مطالعه دروس عقب افتاده اختصاص دهید. 

8- بررسی برنامه خود در بازه‌های زمانی مشخصی

بررسی برنامه خود در بازه‌های زمانی مشخص و ارزیابی ساعات مطالعه روزانه و هفتگی، میزان بازخورد از برنامه‌ای که تنظیم کرده‌اید را به شما نشان می‌دهد. با بررسی برنامه شما حالا می‌دانید چه دروسی جزو نقاط قوت و چه دروسی جزو نقاط ضعف شما است.

اینگونه می‌توانید برای داشتن عملکردی بهتر تلاش کنید و برنامه روزهای پیش رو را تنظیم کنید. 

سخن آخر 

برنامه ریزی کردن به منظور پله پله رفتن به سمت هدفی که رسیدن به آن نیازمند گامی بلند است، انجام می‌شود. انسان‌های موفق بر این باور هستند که موفقیت بدون برنامه‌ریزی حاصل نمی‌شود و در حد یک خواسته باقی می‌ماند.

شما با برنامه‌ریزی درسی می‌توانید آینده تحصیلی خود را تغییر دهید. البته داشتن یک برنامه‌ریزی صحیح و اصولی نیز بسیار مهم است. در صورتی برای انجام برنامه‌ریزی تحصیلی به راهنمایی‌های بیشتری نیاز دارید، می‌توانید با مشاوران تحصیلی مرکز مشاوره تحصیلی ذهن نو تماس بگیرید.

برای دریافت مشاوره در زمینه برنامه ریزی تحصیلی می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.

سوالات متداول